Segritta
Słowa, które mają inne znaczenie, niż myślisz
Mam dość emocjonalny stosunek do języka polskiego jak na absolwentkę filologii polskiej i zdarzają się takie sytuacje, że nie zgadzam się z decyzją językoznawców co do uznania jakiegoś słowa za poprawne lub niepoprawne. Na szczęście i wśród samych językoznawców są rozłamy i różnice poglądowe w kwestiach poprawności. Dlatego są takie słowa, których używam niezgodnie z profesorskimi zaleceniami i takie wyrażenia, które dla mnie są wciąż błędami, mimo że większość słowników już je zatwierdziło. W tym wpisie jednak starałam się trzymać moje emocje na wodzy i zupełnie obiektywnie opisać stan rzeczy. Mam nadzieję, że się udało. Poziomica Urządzenie do mierzenia poziomu i pionu używane przy budowie i remontach to poziomnica (zwana też libellą). Poziomica to linia na mapie łącząca punkty o jednakowej wysokości. Tak przy okazji – rozbawiło mnie tłumaczenie jakiegoś internauty, który próbował komuś wytłumaczyć, że „poziomnica” jest błędnym określeniem libelli. „A poziomujesz czy poziomniujesz?” – napisał. Przestrzegam przed takim domorosłym tłumaczeniem sobie reguł gramatycznych. Język polski jest pełen pozornych niekonsekwencji w odmianie wynikających z historii jego ewolucji. Nie zmienia to faktu, że „poziomica” tak często była już używana w błędnym znaczeniu, że wiele słowników już dziś ją uznaje jako synonim libelli. Latte Większości Polaków wydaje się, że mówiąc „latte”, zamawiają kawę ze spienionym mlekiem. A tymczasem „latte” to po prostu mleko i jeśli zamówisz latte w Rzymie, dostaniesz po prostu szklankę mleka. Dla Polaka latte stało się po prostu skróconą wersją „cafe latte”, tak samo jak „cola” jest tylko krótką wersją „Coca Coli”. Skoro słowo „latte” występowało jedynie w tym zestawieniu, uznaliśmy w pewnym momencie, że można nim zastąpić całe wyrażenie. Jest to jakiś lokalny smaczek, który dla niektórych Włochów może być dość ciekawy. Pamiętajmy tylko, że akcentujemy „latte” na przedostatnią sylabę, a więc „LATte”, a nie z francuska „latTE”. To włoskie słowo, nie francuskie. Ignorancja To brak wiedzy lub nieznajomość danego tematu, a nie ignorowanie czegoś lub kogoś. Jeśli więc ktoś mówi, że popisałeś się ignorancją, to chce cię obrazić, a nie pochwalić za zachowanie spokoju w jakiejś sytuacji. To na szczęście rzadko spotykany błąd, nawet wśród mało wykształconych ludzi, ale gdy już się pojawia, robi wrażenie. – Mówię ci, Mati, najlepszą bronią na niego jest po prostu ignorancja! A w tym jestem dobra! Wigilia Dziś przeważnie definiujemy wigilię jako jeden, konkretny dzień w roku, a mianowicie 24 grudnia. A tymczasem wigilia to po prostu przeddzień, najczęściej przeddzień jakiegoś ważnego wydarzenia. Może być więc wigilia czyichś urodzin, wigilia Wielkiej Nocy, wigilia pierwszego dnia wiosny. Wigilią piątku jest czwartek. Spolegliwy To taki, na którym można polegać, a nie ktoś uległy, ustępujący. Napisałam zresztą o tym przymiotniku cały artykuł, który dokładnie tłumaczy zarówno genezę błędu – jak i podejście do niego językoznawców. Wiem, że jakiś czas temu włączono to drugie, pierwotnie niepoprawne znaczenie do normy potocznej, ale czy jest też we wzorcowej? Z braku najnowszych publikacji muszę tu zdać się na Wasze głosy. Dla mnie wciąż wyznacznikiem jest „Nowy słownik poprawnej polszczyzny” Markowskiego, ale ja stara jestem ;) Bynajmniej Bynajmniej to takie szczwane słówko, którego 90% społeczeństwa nie jest w stanie zrozumieć pomimo pierdyliarda artykułów na ten temat. Większość ludzi wciąż używa go w znaczeniu „a przynajmniej”. – Mówię ci, Mati, ludzi powinni więcej książek czytać. Bynajmniej ja tak uważam. A tymczasem „bynajmniej” to partykuła przecząca, czyli taki wzmacniacz zaprzeczenia (wcale, zupełnie, ani trochę). Nostalgia Jeszcze w czasach moich studiów nostalgia oznaczała tylko jedno: tęsknotę za Ojczyzną. Nic więcej. To nie była tęsknota po prostu. Nostalgię odczuwali emigranci, uchodźcy lub podróżnicy. Minęło kilka lat, znaczenie wyewoluowało, bo większość ludzi zaczęła używać słowa „nostalgia” w odniesieniu do każdej tęsknoty. A dziś to już w ogóle słyszę, że ludzie nostalgię wymieniają z melancholią i określają tak każde uczucie rozmarzenia, zamyślenia i smutku. Nie. oportunista Mnie samą zaskoczyło, że można to słowo źle rozumieć. Oportunista to człowiek, którego głównym celem jest własna korzyść i który nie ma stałych zasad. To określenie pejoratywne, wskazujące na relatywizm moralny i egoizm. A tymczasem ludzie używają tego słowa, by określić kogoś, kto… stawia opór! Bo opor – opór. Tak blisko i tak daleko… Eh. stadnina Jako koniara często spotykałam się z użyciem słowa „stadnina” w odniesieniu do miejsca, gdzie jeżdżę konno (szkoły jeździeckiej) albo do pensjonatu, w którym trzymam konia. A tymczasem stadnina to miejsce, w którym hoduje się konie. Czyli tam się nie jeździ (choć często przy stadninach są szkoły jeździeckie), tam się rozmnaża konie. To najczęściej ogromne ośrodki nastawione na rozwój jakiejś konkretnej końskiej rasy, np. pełnej krwi angielskiej lub czystej krwi arabskiej. sędzina Panie i Panowie, sędzina to taka pani, która wyszła za mąż za sędziego, a sama może nie pracować albo być, bo ja wiem, barmanką, żołnierzem lub dziennikarką. Kobieta, która skończyła prawo i pracuje teraz jako sędzia, nazywa się …SĘDZIA. Tak. To takie proste. M: Pani sędzia Anna Kowalska. D: Nie widzę pani sędzi Anny Kowalskiej. C: Przyglądam się pani sędzi Anny Kowalskiej. B: Widzę panią sędzię Annę Kowalską. N: Przechadzam się z panią sędzią Anną Kowalską. Ms. Mówię o pani sędzi Annie Kowalskiej. W: O, pani sędzio Anno Kowalska! dedykowany Można zadedykować komuś – coś, poświęcić jakieś dzieło konkretnej osobie. Dedykowana może być książka, zdjęcie, obraz lub wiersz: przez kogoś dla kogoś. To takie symboliczne wyrażenie szacunku lub wdzięczności poprzez napisanie paru słów o kimś na np. pierwszej stronie powieści lub odwrocie obrazka. A tymczasem ludzie używają słowa „dedykować” zamiennie z „przeznaczać”. Mówią „to są pieniądze dedykowane mojej córce”. No nie są. Pieniądze nikomu dedykowane nie są. Mogą być przeznaczone na coś lub dla kogoś. Sama niedawno uległam tej błędnej definicji, pisząc, że nowy szablon mojego bloga nie jest kupionym projektem, tylko jest mi dedykowany. Powinnam była napisać, że został stworzony specjalnie dla mnie.
![Jak Ty to robisz, że masz czas na wszystko? [FILM]](/i/blogaggregator/posts/7538_med.jpg)
